Longkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker en heeft een aanzienlijke impact op het leven van patiënten. Om de kwaliteit van zorg te optimaliseren, hebben Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL), UHasselt en AZ Delta samen een project opgezet. Hierbij worden verschillende gegevens omtrent behandelingen gemeten en met elkaar vergeleken, waarna verbeterpunten worden opgesteld. Michiel Thomeer, adjunct-medisch directeur en longarts bij ZOL, vertelt hoe beide ziekenhuizen dit organiseerden en waar ze nu staan.
Hoe is dit project tot stand gekomen?
"We zijn geïnspireerd door enkele internationale voorbeelden waarbij ziekenhuizen de kwaliteit van de zorg konden verbeteren op basis van data. Zo was er een groep ziekenhuizen die voor verschillende aandoeningen de kwaliteit probeerde te meten en de resultaten met elkaar vergeleek. Op basis van die resultaten werd een verbetercyclus ingebouwd die leidde tot minder complicaties en heropnames, een daling van de mortaliteit en een kostenreductie door onder andere een kortere verblijfsduur. In ZOL en AZ Delta hadden we een droom om een gelijkaardig project op te starten en zo de zorg voor patiënten met longkanker te verbeteren."
Hoe hebben jullie dit project aangepakt?
"Dat was aanvankelijk de grote vraag. We kozen er uiteindelijk voor om het framework voor Value-Based Health Care te gebruiken van het European Institute of Innovation and Technology. Dat is een uitgewerkt stappenplan, bestaande uit negen fases, dat beschrijft hoe je een project binnen een organisatie kan implementeren om de zorg voor patiënten te verbeteren en de verspilling van middelen in de gezondheidszorg tegen te gaan. Zo bepaal je bijvoorbeeld wat je doel is en wie de patiëntgroep is, welke interne krachten mee in het project stappen, welke data je gaat gebruiken en hoe het dataplatform eruit zal zien. Daarnaast leg je benchmarks en een incentive vast en hoe je het project gaat financieren. In de laatste fases richt je een learning community op en kan je ervoor kiezen om samenwerkingen met externe partijen op te zetten."
Met welke data gingen jullie aan de slag?
"We wilden werken met internationaal gevalideerde variabelen om te kunnen benchmarken en verbetering mogelijk te maken. Daarom baseerden we ons op de ICHOM dataset voor longkanker. Deze dataset baseert zich onder andere op verschillende patient reported outcome measures (PROMs) en bevat in totaal een 250-tal variabelen, die onderdeel zijn van ons EPD. Die PROMs zijn dus cruciaal en worden aan patiënten uitgevraagd in een vragenlijst die peilt naar hun pijnervaring en kwaliteit van leven via ons geïntegreerde patiëntenportaal. Dit betekent dat wanneer ze in het portaal de vragenlijst invullen, hun antwoorden meteen in het patiëntendossier worden weergegeven.
Een ander belangrijk deel van de variabelen zitten verwerkt in ons medisch oncologisch consult (MOC), een wekelijks MDO-overleg waarbij we patiënten bespreken. De grote meerwaarde hiervan is dat we werken met een gestandaardiseerd formulier met vastgelegde en verplichte vragen, zodat we gegevens gestructureerd kunnen registreren. Dat is essentieel voor de analyse van onze data, want dit zorgt ervoor dat onze waarden volledig en correct zijn. Aangezien ZOL en AZ Delta allebei werken met HiX, het elektronisch patiëntendossier van ChipSoft, gebruiken alle betrokken artsen eenvoudig met hetzelfde formulier. Op die manier is er eenvormigheid en worden gegevens op dezelfde manier geregistreerd."
Hoe worden die data dan verwerkt?
"We werken met een datawarehouse, een SQL database die een spiegel vormt voor de data in HiX en die één keer per dag wordt geüpdatet. Aangezien we als ziekenhuis onze data in eigen beheer hebben, kunnen we onze specifieke data voor het project verwerken naar eigen wens. De gegevens worden binnengetrokken in Microsoft Power BI. Samen met een data scientist hebben we gekeken naar de betekenis van elke variabele en hoe die moest worden weergegeven in het platform.
De grootste uitdaging hierbij was dat sommige variabelen soms verschillende betekenissen hadden. Zo heeft gewicht van nierdialysepatiënten bijvoorbeeld een andere betekenis dan het gewicht van patiënten die chemo krijgen. Omdat we onze resultaten willen vergelijken met verschillende ziekenhuizen, is het belangrijk dat de waarde van variabelen steeds gelijk is. We moesten die variabelen dus gaan definiëren in functie van de context. Dat hebben we opgelost via de OMOP-methode, wat staat voor observational medical outcome partnership. Dat houdt in dat data uit verschillende bronnen zo worden aangepast dat ze eenzelfde betekenis hebben en dus op dezelfde manier weergegeven kunnen worden."
"Door met elkaar naar data te kijken en samen te overleggen, kwamen we op zoveel suggesties om onze zorg te verbeteren."
Op welke manier vergelijken jullie de resultaten tussen ZOL en AZ Delta?
"We hebben heel veel energie gestoken in het correct weergeven van onze data, maar alleen daarmee verbeteren we de kwaliteit van onze zorg niet. We moeten er ook effectief iets mee doen en dat doen we in onze spiegelsessies. Om de zes maanden komen we samen met AZ Delta en leggen we onze resultaten naast elkaar. Op basis van die resultaten stellen we twee verbeterpunten op. Zo ontdekten we in onze eerste sessie dat onze duur van hospitalisatie na een operatie langer was dan gemiddeld. Dit had te maken met een luchtlek dat we hebben aangepakt waardoor we de ligtijd van 8 à 9 dagen naar 5 dagen hebben kunnen brengen. Het was voor mij echt een ontdekking dat door de manier waarop we met elkaar naar de data keken en samen overlegden, we op zoveel suggesties kwamen om onze zorg te verbeteren."
Hoe ziet de toekomst er voor jullie project uit?
"Ik droom ervan om spiegelsessies te kunnen opzetten met nog meer verschillende ziekenhuizen omdat ik ervan overtuigd ben dat dit nog een grotere meerwaarde kan bieden. Ik ben heel enthousiast over dit project, vooral omdat we de zorg kunnen verbeteren door met elkaar te gaan praten op basis van data. Door met andere ziekenhuizen te vergelijken en te bespreken hoe we tot bepaalde outcomes geraken, kunnen we echt concrete zaken aanpakken en optimaliseren."
